Kişinin yaneşeliığı toplum ortamında kıymeti olan , kapasite, idare ve öbür davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tümüdür.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara için insanoğluın davranışlarında belirli gelişmeler esenlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; kişinin davranışlarındaki yaşantısı vasıtasıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değnöbetme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kadar eğitimin bir çok tanılamamı dokumalabilmektedir. Fakat, günümüzde çoğunlukla tercih edilen tanılamam:
“Ferdin davranışında, kendi yaşantısı vasıtasıyla ve kasıtlı olarak mergup yönde( eğitimin amaçlarına tatminkâr ) değnöbetme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu aşinalık için;
· Yetişek bir süreçtir.
· Yetişek sürecinde, kişinin davranışlarının mergup yönde değnöbettirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değnöbetme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde kişinin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç kök öğesi vardır.
1. Yalnızç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek amaçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam eder ve değerlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı tekmil kültürler ciğerin özdeşdır. Yalnızçların içeriği ve öğrenme ciğerin kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre için değnöbetebilir, ancak sürecin doğası değnöbetmez.
Yetişek kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih süresince birgani filozof ve terbiyeci, eğitimin ne evetğuna değgin farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuşdolaşma. Günümüzde ise eğitimin ikrar edilen standart tanılamamı şudur: Yetişek, kişinin davranışlarında kendi yaşantıları vasıtasıyla kasıtlı olarak istendik davranış değnöbetikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın ortamında eğitime değgin bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları vasıtasıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değnöbetikliği” ve “süreç” kadar kelimeler eğitimin ana taşlarıdır.
Yetişek, isim ciğerin hayat boyu devam eden bir süreçtir ve davranışlarda tadil meydana getirir. Bu davranış değişimleri ise kişinin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişimleri istendik doğrusu beklentilere ve hedeflere tatminkâr olabileceği kadar istenmedik yönde de gelişebilir. Yetişek sürecinin nöbetletilmesi ise kasıtlı doğrusu programlı ve programlı olabileceği kadar gelişigüzel de mümkün. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal yetişek, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal yetişek denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek mektep, dershane, yetişek merkezleri kadar mekânlarda maruz yetişek formal; kişinin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı sıfır yetişek ise informal eğitidir. Kısaca yetişek sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine için sınıflandırıldığında formal ve informal yetişek sürdürmek üzere dü tür ortaya çıkar. Formal yetişek okullarda ya da kurumlarda belirli bir maksat ve izlence çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu yetişek tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende yetişek süreci yönetimsel bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal yetişek ise hudayinabit gelişen plansız ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki fert bu eğitimi sosyal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir tertibat olarak ele allıkındığında ise yetişek sisteminin üç kök ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, süreçler ve çıktılardır. Bulak; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, yapı, donanım, maliyet, personel kadar fiziksel unsurlardır. Müddetç; mektep ortamında meydana gelen dersler, öğrenme yaşantıları ve ders aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde uzmanlık, yeterlilik, yetki, sınav hatimeları kadar mergup davranış değnöbetiklikleridir.